Projekt serwerowni – kluczowy etap budowy centrum danych

Dlaczego projekt serwerowni jest kluczowym etapem całego procesu realizacji centrum danych? Postaram się to wyjaśnić w niniejszym artykule.

W pewnym momencie funkcjonowania firmy okazuje się, że niewielkie pomieszczenie lub biuro, które wcześniej było idealne dla utrzymania kilku serwerów staje się za małe i nie zapewnia podstawowych warunków dla pracy większej ilości sprzętu. W innej firmie- system IT może na tyle się rozrosnąć, że nawet najlepiej wykonana serwerownia po prostu nie ma możliwości fizycznych na przyjęcie kolejnych urządzeń.

Jak się zabrać za podobny problem? Kto powinien się tym zająć? Komu zlecić projekt? Komu wykonanie? Jak ocenić prawidłowość poszczególnych kroków? Jak ogarnąć całość? Jak sprawdzić poprawność działania systemów?

Zgodnie z tym, co napisałem w dziale "Praktyka", można wyróżniamy cztery podstawowe fazy budowy serwerowni lub centrum danych:

1. Przygotowanie do projektowania, na co może się składać wykonanie:

2. Projektowanie, czyli wykonanie:

3. Realizację (budowa).

4. Serwis i utrzymanie.

Na etapie sporządzania projektu serwerowni (projektowani) podejmowane są najważniejsze decyzje, które mają ogromny wpływ na kolejne fazy oraz wszystkie aspekty i całościowy bilans budowy serwerowni lub centrum danych. Działa tutaj zasada kaskadowa i błędy popełnione w pierwszym etapie powielają się i zwiększają problemy oraz koszty w dalszych fazach.

_MG_0181
Projekt powinien przewidzieć wszelkie elementy serwerowni. Zmiany po wybudowaniu są znacznie bardziej kosztowne i trudne.Last.fm / Foter / CC BY-SA

 

Dlaczego projekt jest kluczowy?

W serwerowni znajduje się wiele instalacji różnych branż (m.in. elektryczna, klimatyzacji, systemów bezpieczeństwa, przeciwpożarowa, budowlana), z których do dyspozycji mamy po kilka rozwiązań, proponowanych przez konkurencyjne firmy. Wszystkie - mniej lub bardziej różnią się między sobą pod względem kosztów utrzymania, wydajności, niezawodności, warunków serwisu, sposobu instalacji, skuteczności działania itp.

Dla przykładu - dwa urządzenia, które działają identycznie pobierają różną ilość prądu. Biorąc pod uwagę średni czas życia serwerowni (10-15 lat) oraz mnogość instalacji i systemów daje to ogromne oszczędności albo dodatkowe koszty utrzymania serwerowni, co często przekracza koszt samej realizacji (budowy). W przypadku aspektu wydajnościowego jest podobnie. Urządzenia o zbliżonej cenie mogą przynosić różne efekty. Nie zapominajmy o niezawodności, ponieważ niektóre sprzęty statystycznie częściej ulegają uszkodzeniu od innych. Warunki serwisu określą nam, na jakiej zasadzie odbywa się naprawa. Koszt serwisu wchodzi w koszt utrzymania. Każdy system w serwerowni wymaga serwisowania dla zachowania warunków gwarancji i przede wszystkim sprawności. Kilka przeglądów w roku, razy koszt jednostkowy, razy liczba lat eksploatacji systemu, równa się duży koszt i duże różnice dla różnych rozwiązań.

Wielkim wyzwaniem jest pozornie łatwe do wykonania architektoniczne zaaranżowanie pomieszczenia. Tymczasem błędy projektowe mogą mieć różnego rodzaju poważne konsekwencje - np. niemożność wstawienia kolejnej szafy, UPS-a czy klimatyzatora, podczas gdy przy innym ustawieniu widać, że nie byłoby z tym najmniejszego problemu. Podczas aranżacji, która jest kluczowa, należy wziąć pod uwagę wszystkie instalacje i systemy tak, aby razem pozostawały ze sobą w harmonii.

Wielu architektów projektując np. budynki biurowe, gdzie większość najemców potrzebuje profesjonalnych miejsc na zainstalowanie sprzętu IT, nie bierze pod uwagę wymagań i parametrów niezbędnych do zapewnienia takiej możliwości. W efekcie pomieszczenie nazwane w projekcie architektonicznym budynku „serwerownią” jest zbyt małe i nieprzemyślane pod względem możliwości wykonania w nim niezbędnych instalacji wchodzących w skład serwerowni. W takim wypadku lepiej nazwać to „pomieszczeniem krosowym” lub „punktem dystrybucyjnym sieci LAN”.

Kilka pytań przed…

Zanim przystąpimy do budowy serwerowni powinniśmy postawić sobie dwa kluczowe pytania: „po co nam serwerownia” oraz „jakie parametry ma zapewnić”. Uwzględnienie w projekcie odpowiedzi na te zagadnienia, świadczy o tym, że projektant miał cały czas na uwadze właściwy cel zadania. Jednocześnie dla kogoś, kto będzie realizował na podstawie tych założeń serwerownię, jasna będzie zasadność zaprojektowanych rozwiązań lub też (dzięki swojemu doświadczeniu) będzie mógł przeanalizować wspólnie z projektantem i inwestorem sensowność ich zastosowania.

- Takie analizy powinny być przeprowadzone na początku drogi i jasno określone w dokumentacji projektowej bo już po uruchomieniu serwerowni mogą doprowadzić do niemiłych wniosków i kosztownych modernizacji. Niestety czasami w praktyce brak jest informacji o celach. Projekt sprawia wrażenie jakby był oderwany od realnych potrzeb użytkownika, a cały proces realizacji serwerowni może doprowadzić do niewłaściwego efekt.

W jakim celu planujemy budowę serwerowni lub centrum danych?

Projekt serwerowni powinien zawierać w miarę dokładną informację na temat celu, jakim kieruje się inwestor, Może to być np. proste zorganizowanie sieci lokalnej i pewnej liczby serwerów potrzebnych do codziennej pracy firmy, co na etapie ustalania wytycznych do projektu uznano np. jako system mało krytyczny; w innym przypadku serwerownia będzie centrum obliczeniowym dla nowo powstającego systemu informatycznego, na którym będzie się opierał cały biznes firmy a dostęp do niego musi być zagwarantowany przez cały czas (24/7/365), co na etapie ustaleń zakwalifikowano jako system krytyczny. Różne potrzeby wyznaczają różne podejścia do projektowanej infrastruktury.

Jakie parametry ma zapewnić serwerownia?

Wyjaśnienie tej kwestii wynika z informacji zawartych w odpowiedzi na pytanie ”w jakim celu planujemy budowę serwerowni lub centrum danych” i tak samo musi być dokładnie sprecyzowane w fazie przygotowania do projektowania. Dużą rolą jest tutaj wiedza projektanta lub koordynatora całego procesu budowy serwerowni, ponieważ użytkownik po prostu może nie wiedzieć dokładnie, jak wszystko rozwiązać i tak naprawdę zwrócił się do kogoś, kto ma mu w tym pomóc. Określenie parametrów jest kluczowe dla zapewnienia wysokiej dostępności, niezawodności, bezpieczeństwa, możliwości rozbudowy i wielu innych czynników. Im wyższe wymagania tym większy koszt realizacji inwestycji jednak korzyści dla biznesu są dużo większe. W przypadku systemu mało krytycznego, nie ma sensu inwestować w drogie do zapewnienie parametry, jeśli po prostu nie są one konieczne. Z drugiej strony, dla przypadku systemu krytycznego, nieuwzględnienie takich założeń może mieć różnorodne, negatywne skutki i nie zapewnić spełnienia celu inwestycji.

Fachowiec najważniejszy

Sprzęt serwerowy mocno się zmienia, średnio co 3-4 lata rozsądna jest wymiana na nowszy technologicznie, bardziej wydajny i energooszczędny. Nie oznacza to jednak, że z czasem liczba urządzeń będzie malała, ponieważ zapotrzebowanie na moc obliczeniową stale wzrasta. Wraz z pojawieniem się lepszych sprzętów, zmieniają się także systemy i instalacje serwerowni. Biorąc pod uwagę ich mnogość i liczbę producentów - dysponowanie wiedzą na temat nowoczesnych rozwiązań, czy nowinek technologicznych, wymaga dużego zaangażowania i wielu szkoleń.

Biura projektowe, których głównym celem nie są serwerownie i zajmują się nimi raczej „przy okazji” rzadko kiedy mają możliwość pracować przy zrealizowanym projekcie, nie otrzymują zgłoszeń serwisowych ani informacji zwrotnych od użytkowników na temat poprawności działania zaprojektowanych systemów. Często projekty branżowe nie są ze sobą skoordynowane. W praktyce instalacje mogą być ze sobą niezgrane i wzajemnie się wykluczać.

Firmy, które kompleksowo realizują serwerownie (od projektu po wykonanie i utrzymanie) specjalizują się w tej tematyce i są na bieżąco ze wszystkimi wymaganiami dotyczącymi zagadnień IT. Przydzielają osobę koordynującą całość procesu projektowania i realizacji serwerowni dla utrzymania spójności na każdym etapie. Współpracują również z biurami projektowymi koordynując prace, dając wytyczne dotyczące zastosowanych rozwiązań, analizując ich stosowność dla całego cyklu życia serwerowni. Dużą wagę przywiązują do szkoleń, edukacji i zdobywania informacji na temat najnowszych rozwiązań technologicznych w tematyce. Prowadząc proces budowy serwerowni wyciągają wnioski i poprawiają to, co mogło być wcześniej niewłaściwie dobrane. W okresie serwisowania dostają zgłoszenia i uwagi od użytkowników, dzięki czemu wiedzą, jakie rozwiązania sprawdzają się najlepiej, a jakie nie. Biura projektowe, oderwane od realizacji serwerowni i jej utrzymania, nie mają tego doświadczenia, co sprawia, że konieczność zmian w kolejnych projektach może nie być oczywista. Powierzenie całej inwestycji wyspecjalizowanej firmie już na etapie koncepcji biznesowej jest najbardziej skutecznym podejściem.

Koszt projektu serwerowni to tylko kilka procent wartości realizacji i jeszcze mniej procent całkowitego kosztu posiadania (z j. ang. TCO - Total Cost of Ownership). Projekt ma ogromne i kluczowe znaczenie dla tego wyniku, więc lepiej podejść do sprawy mądrze.